Sơn mài vốn có nguồn gốc từ rất lâu đời,có thể nói sơn mài xuất hiện đầu tiên trên thế giới tại các nước Trung Quốc,Nhật Bản,Triều Tiên,Miến Điện…Và ở Việt Nam chúng ta cũng tìm thấy những dấu tích của sơn mài. Từ kỹ thuật “sơn ta” cổ truyền đến kỹ thuật “sơn mài hiện đại” là một bước ngoặc lớn – đánh dấu kỷ nguyên về một chất liệu mới mang tính dặc thù dân tộc có khả năng áp dụng vào hội họa”. Các họa sỹ thời kỳ đầu là những người có công lớn trong việc đưa hội họa vào sơn mài,để sơn mài đi từ những sản phẩm mà ban đầu chỉ mang tính phuc vụ nhu cầu vật chất của con người lên một tầm cao mới,tầm cao của nghệ thuật,của tinh thần và của thẩm mỹ. Sơn mài hiện đại là áp dụng những giá trị kỹ thuật của sơn mài truyền thống để thể hiện ngôn ngữ hội họa hiện đại, dùng để biểu hiện cuộc sống hiện đại, truyền đạt ý tưởng hiện đại của hội họa. Tranh sơn mài hiện đại được kế thừa từ tranh sơn của đồ sơn cổ đại, nó không phải là tiến bộ tự nhiên của sơn mài cổ đại, nhưng thông qua các chuyển đổi đột phá của khái niệm và thay đổi ngôn ngữ, từng bước để đạt được tính độc lập và sau đó thiết lập hệ thống ngôn ngữ riêng của mình. Chúng ta có thể nhìn thấy sơn mài rất phẳng nhưng độ sâu thăm thẳm. Người họa sỹ phải thai nghén rất lâu mới cho ra đời một tác phẩm sơn mài thực sự.
Sau đây chúng ta cùng tìm hiểu các bước để thực hiện một tác phẩm sơn mài:
Tranh sơn mài sử dụng các vật liệu màu truyền thống của nghề sơn như sơn then, sơn cánh gián làm chất kết dính, cùng các loại son, bạc thếp, vàng thếp, vỏ trai, v.v.
QUY TRÌNH
Phác thảo bố cục tranh,
Phóng lớn phác thảo bằng kích thước tranh thật,
Lên vóc : cẩn trứng, đi nét, lên màu, dán bạc và rây bạc, phủ sơn, màu (3 lớp), Mài-vẽ, Toát sơn và đánh bóng tranh....
Dưới đây là các quy trình:
CÔNG ĐOẠN MÀI TRANH